امروزه مسئله سرعت اجرای پروژه‌های ساختمانی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. حتما بارها از شکسته شدن رکوردهای ساخت ساختمان‌ها و برج‌های بلند در مدت زمانی بسیار کوتاه شگفت‌زده شده‌اید. در عمل انجام سریع‌تر یک پروژه ساختمانی تنها به افزایش تعداد نیروی کار و ساعات کار وابسته نیست. بلکه امروزه موثرترین عامل در طراحی و اجرای سریع یک پروژه ساختمانی، استفاده از روش‌های نوین و مصالح مدرن است.
این روش‌ها و مصالح خاص به طراحان و مجریان اجازه می‌دهد تا پروژه را با سادگی و سرعت بیشتری طراحی کرده و بسازند. این در حالی است که استفاده از این روش‌ها بر زیبایی و کیفیت ساخت نیز افزوده و موجب کاهش هزینه های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود.
آشنایی با هالوکور یا دال پیش تنیده بتنی
هالوکور یا دال بتنی پیش تنیده در واقع نوعی مصالح ساختمانی از پیش طراحی شده است. این مصالح ساختمانی برای ساخت سقف‌ها به کار رفته و یکی از انواع دال بتن پیش تنیده محسوب می‌شود. همچنین یکی دیگر از ویژگی معمول این سقف‌ها، مجوف بودن آن است. این اصطلاح به معنای داشتن سوراخ در طرح آن است.
این سوراخ‌ها مصرف بتن را در این مدل سقف کاهش می‌دهند. از همین طریق نیز بار مرده بتن را کم کرده و استحکام و مقاومت سقف را بالاتر می‌برند. همچنین این وزن سبک‌تر، حمل و نقل این مصالح ساختمانی را برای کارگران ساده‌تر می‌کند.
از سویی سوراخ‌های موجود در هالوکورها فضایی بسیار مناسب برای عبور برخی از تاسیسات ساختمانی هستند. همه این‌ها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیز می‌شود.
هالوکورها از فولاد و بتن ساخته می‌شوند. منظور از پیش تنیده نیز استفاده از روش پیش تنیدگی در بتن است. فناوری پیش تنیدگی در بتن به آن اجازه می‌دهد که مقاومت خمشی بالایی داشته باشد.
همچنین این فناوری به کاهش وزن هالوکور نیز کمک می‌کند. چرا که در این شرایط دیگر نیازی به استفاده از میلگرد در طراحی سقف نیست. همین ویژگی نیز موجب می‌گردد تا دال پیش تنیده بتنی از نظر قیمتی نیز در مقایسه با سایر روش‌ها بهینه‌تر بوده و ارزان‌تر تمام شود.
کاربردهای دال پیش تنیده بتنی
همان‌طور که اشاره شد از دال پیش تنیده بتنی برای اجرای سقف‌ها در پروژه‌های ساختمانی مختلف استفاده می‌شود. بنابراین باید این مصالح ساختمانی را عضوی از سازه ساختمان دانست. این دال‌های بتنی معمولا قطری به اندازه 10 الی 50 سانتی‌متر (بر اساس نیاز و نوع طراحی ساختمان) دارند.
البته بسته به نوع طراحی ساختمان، استفاده از این مصالح می‌تواند متنوع باشد. به عنوان مثال دال پیش تنیده بتنی مسلح را در سقف طبقات به کار می‌برند. در حالی که دال‌های پیش تنیده نازک‌تر را حتی می‌توان به عنوان سنگ فرش و در کف اجرا کرد.
اما کاربرد بیشتر این مصالح ساختمانی در ساختمان‌های بزرگ است. جایی که سقف های وسیع داشته و نیاز به مصالحی مستحکم، سبک و قابل اتکا احساس می‌شود. در این شرایط از این مصالح در بین قاب های فولادی و به عنوان سقف طبقات استفاده می‌گردد.
پیش از این نیز اشاره کردیم که این هالوکورها در واقع بخشی از سازه ساختمان هستند. به همین دلیل نیز در صورت تمایل به استفاده از آن، باید از ابتدای طراحی و ساخت پیشبینی های لازم برای آن انجام شود. به عنوان مثال در بسیاری از موارد از همان طبقه همکف باید از خاک زیر ساختمان یا پی آن به عنوان تکیه گاه هالوکور استفاده شود.
روش‌های طراحی دال پیش تنیده بتنی
طراحی دال پیش تنیده بتنی به شکل‌های متنوعی قابل انجام است. با این حال قواعدی کلی برای آن وجود دارد. به عنوان اولین قاعده سطح روی صاف آن است. این ویژگی کمک می‌کند تا کف سازی ساختمان بسیار ساده‌تر و سریع‌تر انجام شود.
در مقابل سطح زیرین آن می‌تواند در چند سبک مختلف اجرا شود. که هر سبکی نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد. در این میان این سبک‌ها، مدل‌های موج دار، دندانه‌ای و کلوچه‌ای از سایر روش‌ها متداول‌تر است.
در روش موج دار، بتن ریزی بر روی سینی های موج دار فولادی اجرا می‌شود. این روش یک روش متعادل است؛ که میان مقاومت و همچنین خمش دال سوراخ دار پیش تنیده، تعادل ایجاد می‌کند.
دال های دندانه‌ای نیز به صورت یک طرفه اجرا می‌شوند. این ویژگی کمک می‌کند تا مقاومت بالایی از یک سو داشته باشند. در مقابل نیز دال‌های کلوچه‌ای یا دو طرفه قرار دارند؛ که از هر دو طرف مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
روش‌های اجرای هالوکور
هالوکورها را می‌توان در محل پروژه و یا در کارگاه تولید کرد. به‌طور معمول در پروژه‌های بزرگ، انجام این کار در محل پروژه خواهد بود.با این وجود برای پروژه‌های ساختمانی کوچک‌تر، طراحی و ساخت آنها در کارگاه انجام شده و به صورت پیش ساخته به محل اجرا منتقل می‌شود.
با این حال در مراحل و روش اجرا اشتراکات فراوانی در این دو روش وجود دارد. هرچند در روش پیش ساخته، سازه ساخته شده باید طوری طراحی شود که در میان تیرها و سقف‌ها به درستی قابل نصب باشد.
در موضوع اجرای دال پیش تنیده بتنی باید نکات زیادی را مدنظر داشت. با این حال برخی موارد مهم‌تر را در ادامه مرور می‌کنیم.
یک موضوع ضروری برای استفاده از دال پیش تنیده بتنی استفاده دقیق از تکیه گاه آنها است. در واقع طراحی و تولید تکیه گاه این دال‌ها با محاسبات دقیق بسیار مهم است. این نکته از مشکلات بعدی مانند شکم دادن سقف نیز جلوگیری می‌کند.
اصلی‌ترین ابزار برای ساخت و اجرای هالوکور در محل پروژه، قالب‌هایی است که برای این کار طراحی شده‌اند. این قالب‌ها انواع مختلفی از جمله یک طرفه و دو طرفه داشته و با توجه به نوع طراحی و اینکه آیا دال پیش تنیده بتنی برای سقف یا کف است؛ از مدل مناسب استفاده می‌شود.
این قالب‌ها اغلب از قطعات فولادی، چوبی و پلاستیکی ساخته می‌شود. با این وجود مدل‌های فولادی و پلاستیکی کیفیت بالاتری داشته و با دوام‌تر و متداول‌تر هستند. البته در پروژه‌های کوچک ساختمانی قالب‌های چوبی نیز به اندازه کافی مناسب بوده و می‌توانند موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیز شوند.
در فرآیند اجرای سنگدال بتنی پیش تنیده این قالب‌ها را به کمک داربست‌های موقت در جای خود ثابت می‌کنند. سپس بتن ریزی در قالب‌ها انجام شده و پس از خشک شدن بتن‌ها، قالب‌ها جدا شده و داربست برچیده می‌شود.
نکته جالب نهایی در مورد طراحی و اجرای دال پیش تنیده بتنی این است که در برخی شرایط نیازی به قالب نیست. به عنوان مثال وقتی دال‌ها را در کف اجرا کرده و کف ساختمان به کمک آجر و دیوارهای پی بسته شده است؛ می‌توان بدون قالب نیز کار بتن ریزی را انجام داد.
امیدواریم با خواندن این مقاله به‌طور مختصر با دال پیش تنیده بتنی یا هالوکور آشنا شده باشید. فراموش نکنید که استفاده از روش‌ها و تکونولوژی‌های تازه در طراحی و ساخت ساختمان می‌تواند در تمامی جنبه‌ها، از سرعت اجرا گرفته تا کیفیت و هزینه‌های ساخت تاثیرات مثبت فراوانی داشته باشد.
